باب؛ آرمان‌خواهی محبوب در غرب و مبغوض در ایران
- عرفان ثابتی
- پژوهشگر جامعه شناسی
۱۵ آبان ۱۳۹۸ – ۶ نوامبر ۲۰۱۹
نزدیک به ۱۷۰ سال پس از آن که جوان سی و یک ساله‌ای به نام علی محمد باب در تبریز به جوخۀ اعدام سپرده شد، روزی نمی‌گذرد مگر این که در رسانه‌های دولتی، نیمه‌دولتی و شبه‌دولتی ایران، بر فراز منابر مساجد و حسینیه‌ها و حوزه‌ها، در صفحات روزنامه‌ها، مجله‌ها، کتاب‌ها، وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌ها و در شبکه‌های اجتماعی فارسی زبان از او به زشتی یاد کنند. اما نگرش نخبگان غربیِ نیمۀ دوم قرن نوزدهم نسبت به باب کاملاً متفاوت بود.
در فرانسه، سارا برنارد، یکی از سرشناس‌ترین هنرپیشگان فرانسوی، به کاتول مندس و آنری آنتوان ژول-بوآ، نویسندگان فرانسوی، سفارش داد تا نمایش‌نامه‌ای دربارۀ جنبش بابی بنویسند که او در آن در نقش طاهره ظاهر شود (ان برنمن و ربکا ام‌بوه، «زنان در هزارۀ جدید: انقلاب جهانی»؛ کاوه امانوئل همت، مدخل ” قرةالعین” در «دانش‌نامۀ آکسفورد دربارۀ زنان در تاریخ جهان»، امین بنانی، «طاهره: سیمایی در شعر»).
در سال ۱۸۷۱، دو دهه پس از اعدام باب در تبریز، متیو آرنولد، شاعر و منتقد ادبی بانفوذ انگلیسی، نوشت که «اکثر مردم در انگلستان دست‌کم اسم» باب را شنیده‌اند (موژان مؤمن، «دویستمین سالگرد تولد باب»، وبلاگ کتابخانۀ بریتانیا). آرنولد در مقالۀ «یک تعزیۀ ایرانی» فداکاری باب را با شهادت امام حسین و تصلیب عیسی مسیح مقایسه کرد (جفری ناش و دانیل اوداناهیو، «کنت دو گوبینو و شرق‌شناسی: منتخباتی از نوشته‌های شرقی»، ۲۰۰۹ ).
ارنست رنان، زبان‌شناس و مورخ متنفذ فرانسوی، در کتاب «حواریون» (۱۸۶۶) صفحاتی را به جنبش بابی اختصاص داد و باب را «آدمی پرهیزگار و فروتن همچون اسپینوزا» خواند که «چیزی نمانده بود تا مثل محمد انقلابی به پا کند.»
فیلم های برای آشنایی با آیین بهائی فیلم ها پشت سر هم می آیند
دیانت بهائی را بشناسیدو فیلم های برای آشنایی با دیانت بهائی 